Pomysł na biznes ma wiele osób ale dopiero uruchomienie go wiąże się z olbrzymią odpowiedzialnością i bezustannym dostosowaniem profilu działań do zmieniających się potrzeb rynku, wzrastającej świadomości konsumentów a teraz jeszcze do obecnej sytuacji pandemicznej na świecie. Do tego doszła jeszcze ekonomia współdzielenia (shared economy), która wydawała się modnym i chwilowym trendem a teraz staje się normalnością we współczesnym biznesie.

Kryzysy społeczne, niepewność jutra, a także jednoczesna ekspansja nowych technologii, mocno utrudniają właściwą ocenę kierunku w jakim zmierzają zarówno konsumenci, jak i firmy. Z jednej strony usługi i produkty powinny daleko wybiegać w przyszłość, uwzględniając długoterminowe potrzeby społeczeństwa jako nierozłącznej całości i poważać wartości wyższe związane z troską o planetę i przyszłość ludzi. Z kolei z drugiej strony tempo życia i zmieniające się warunki wymuszają ukierunkowanie zupełnie nowych wariantów prowadzenia biznesu.

Pokusiłem się o małą analizę ostatnich zmian i trendów w tym zakresie, aby świadomiej wiedzieć, w którą stronę kierunkować rozwój kolejnych pomysłów na biznesów.  

Modyfikacja konsumencka.

Na przełomie kilku ostatnich lat można zauważyć zmianę stylu życia społeczeństw. Dodatkowo zmiany wprowadzone w związku z COVID-19 przyśpieszyły transformację konsumentów. Zmiany w nawykach poszczególnych segmentów konsumenckich najbardziej zauważalne są między innymi:

• w sposobie robienia zakupów,
• sposobie przygotowywania i spożywania posiłków,
• metodzie podróżowania i planowania urlopów,
• wykorzystania czasu wolnego,
• systemie wykonywania pracy zawodowej,
• korzystania z usług bankowych.

Analizując dokładnie dane z GUS z raportu „dynamika sprzedaży detalicznej w marcu 2020 roku” można zauważyć drastyczny spadek sprzedaży detalicznej w porównaniu do 2019 roku. Oczywiście wpływ miała na to startująca pandemia i strach. Dramatycznie obniżyła się sprzedaż przede wszystkim w sektorach motoryzacyjnych, meblowych, sprzętu RTV i AGD oraz odzieży. Mocno ucierpiały też branże takie jak turystyczna, fryzjerska, kosmetyczna czy rozrywkowa. Sprzedaż na sensownym poziomie utrzymuje się natomiast w sklepach spożywczych, budowlanych i w aptekach. Pytanie na które próbuję znaleźć odpowiedz od jakiegoś czasu brzmi: Czy zmienimy swoje nawyki na dłużej? Co wydarzy się z pewnymi sektorami po pandemii?

Nigdy wcześniej dane z GUS mnie tak nie interesowały, uważam, że był to duży błąd, a dane ze sprzedaży detalicznej doskonale odzwierciedlają skłonność wydawania i zasobność portfeli konsumentów. Ponadto pomaga on określić odpowiedni moment wejścia na rynek z pomysłem na biznes, ponieważ pokazuje dynamikę konsumpcji. Zatem warto brać pod uwagę ten wskaźnik, analizując swoje pomysły, kondycję przedsiębiorstwa i planując strategię na kolejne lata.

Zakupy online to też mobilny biznes.

Wzrost sprzedaży natomiast odnotowały firmy prosperujące online. Według raportu firmy Shoper, w porównaniu z podobnym okresem zeszłego roku, w marcu 2020 powstała największa ilość nowych sklepów internetowych w branżach takich jak: multimedia, księgarnia, spożywcza, catering dietetyczny, a także zdrowie, uroda, dom i ogród. Największe wzrosty notuje sprzedaż artykułów spożywczych, drogeryjnych oraz aptecznych. Niemniej coraz większym zainteresowaniem cieszy się też branża zoologiczna i upominkowa. Wyraźny wzrost popytu wykazują też wszelkiego rodzaju usługi mobilne. Sam pamiętam jak dwa lata temu miałem pomysł na biznes, który polegał na otwarciu sklepu online ale wtedy uznawałem, że jest ich tak dużo, że już nie warto ;-). 

Obserwując obecne trendy nikogo nie dziwi intensywny rozwój firm takich jak Glovo, które realizują zamówienia na dokonanie zakupów z dowozem do domu. Z usług takich firmy chętnie korzystają zarówno osoby młode, jak i matki z małymi dziećmi, a nawet seniorzy. Wcześniej wydawało się, że będzie to usługa jedynie dla mieszkańców dużych miast, którzy rezygnują z gotowania i gromadzenia zapasów żywności. 

Covid-19 napędem dla mobilnego biznesu

Podsumowując, do wzrostu popularności usług mobilnych bezsprzecznie przyczyniły się też ograniczenia wprowadzane na wielu rynkach w związku z COVID-19. Przyśpieszyły one i zintensyfikowały zmianę nawyków konsumenckich. Końcowi odbiorcy detaliczni zostali niejako zmuszeni do zmiany wielu swoich przyzwyczajeń. Ponadto faza kryzysu w nowym cyklu koniunkturalnym mocno wpływa na utrwalenie nowych postaw i zachowań. Wiele osób zastanawia się dzisiaj, który pomysł na biznes wdrożyć w życie. Jak zatem nadchodzące zmiany mogą wpłynąć na strategię firm i profil działalności? 

Mobilny biznes przyszłością.

Reasumując, świadomość społeczeństw, nacisk na wygospodarowanie umykającego wciąż czasu oraz zwykła wygoda wskazują, że postawa konsumencka zmierza w kierunku zakupów i usług mobilnych. Czas wolny stał się kartą przetargową i formą wynagrodzenia dla wielu zapracowanych osób, matek zajętych opieką nad małymi dziećmi czy seniorów oczekujących pomocy. Pytanie czy konsumenci są skorzy do pokrycia nieco większych kosztów za usługę w zamian za wykupienie odrobiny czasu i wygody? W przypadku takiego biznesu jak pralnia samoobsługowa, widać, że coraz częściej wybieramy wygodę i oszczędność czasu ale i ważny jest czynnik ekologiczny.

Pomysł na biznes, który dają czas i wygodę.

Kilka lat temu spore zamieszanie wywoływał projekt osiedla mieszkaniowego, w którym mieszkania nie posiadały kuchni a mikro aneksy do odgrzewania posiłków. Dzisiaj takie projekty już mało kogo dziwią. Dlatego też dużym powodzeniem cieszą się usługi cateringu dietetycznego, gdzie po wybraniu odpowiedniej diety całodzienne zestawy posiłków są dowożone pod wskazany przez klienta adres. Na rynku jest masa firm, które oprócz obietnicy zdrowszego jedzenia dostarczają oszczędność czasu, wygodę i różnorodność. 

Mobilny fryzjer

Innym doskonałym przykładem nastawienia pro-mobilnego konsumentów są mobilne usługi fryzjerskie takie jak np. Mobilny Fryzjer. Tego typu działalność była kiedyś oznaką amatorstwa lub startującego biznesu a dzisiaj? To idealne rozwiązanie dla wszystkich cierpiących na chroniczny brak czasu, a także dla osób ceniących wygodę oraz dostępność. Zwłaszcza osób pracujących zdalnie lub obawiających się pandemii lub dla seniorów, dla których często już sam dojazd stanowi nie lada wyzwanie, dzieci reagujących strachem na wizytę u fryzjera, przedsiębiorców i osób spędzających całe dnie w pracy, a także młodych matek, które nie mają możliwości zorganizowania opieki do dziecka. 

Ktoś, kto dzisiaj myśli o braniu kredytu hipotecznego lub leasingu firmowego nie ma obowiązku, aby od razu udawać się do placówki banku. Wręcz zaczynamy mieć sytuację, w której odwiedzanie siedziby danej firmy wywołuje lekkie zdziwienie i pytanie o faktyczną konieczność takiego spotkania face to face. Coraz większym powodzeniem cieszą się również mobilne usługi finansowe i aplikacje do oceny zdolności kredytowych przed jakimikolwiek formalnościami. 

Mobilność perspektywą na rozwój pomysłów na biznes

Rośnie grupa osób, która nie musi posiadać przedmiotów na własność, by z nich korzystać. Genialnym wręcz rozwiązaniem są usługi car-sharingu, umożliwiające wypożyczenie auta przez aplikację na smartfonie na określoną ilość czasu, wręcz nawet na minuty. Głównymi klientami system wspólnego użytkowania samochodów są oczywiście przedsiębiorstwa, stowarzyszenia i młodzi ludzie, którzy potrzebują auta tylko w jedną stronę, aby dotrzeć do celu. Na wzrastającą popularność i przyszłość car-sharingu wpływ przede wszystkim możliwość wypożyczenia samochodu na krótki czas. Jest to wygodne i atrakcyjne rozwiązanie dla osób, które tylko sporadycznie korzystają z pojazdu lub okazjonalnie potrzebują posiadać dostęp do samochodu innego typu. Jest to też świetne rozwiązanie dla osób, które chcą wyjechać na weekend daleko i szukają bardziej komfortowego auta, ale tylko na te dwa dni.

O intensywnym rozwoju car-sharingu przekonują dane zebrane przez Wikipedię, które wykazują intensywny wzrost popytu na usługę i wzrost przychodu średnio do 6,2 miliarda dolarów do 2020 roku w stosunku do roku 2013. Dobrym przykładem wypełnienia powstałej niszy rynkowej na ten dosyć nowy rodzaj usług jest polska firma PANEK, proponująca szeroką paletę aut do wypożyczenia.

Mobilna wulkanizacja

Przytoczę też przykład usług, z których  skorzystałem dwukrotnie przez ostatnie dwa miesiące, a jest to mobilna wulkanizacja. Usługa wręcz skrojona na potrzeby klienta, który nie ma czasu i ochoty stać w długich kolejkach wraz z nadejściem sezonu wymiany opon. Zadzwoniłem, podałem dogodny dla mnie termin i po godzinie miałem wymienione opony bez stresu, bez zimna i kolejki do wulkanizacji. Natomiast przedsiębiorcy prowadzący taką usługę korzystają na zminimalizowaniu kosztów związanych z utrzymaniem odpowiedniego lokalu , mediów i innych stałych opłat. Wydaje mi się, że skalowalność takiego biznesu jest o wiele prostsza niż tradycyjnej wulkanizacji z lokalem i grupą pracowników. Być może to jest też dobry pomysł na biznes, z racji niskich kosztów comiesięcznego utrzymania?

Awangardowe pomysły dla zapracowanych

Przebywając dwukrotnie na kwarantannie, zastanawiałem się jak poradzić sobie z tak prozaicznym obowiązkiem i koniecznością jak wyprowadzanie psa. Okazuje się, że w dobie powszechnego pośpiechu coraz częściej poszukiwani są dog-walkerzy, czyli osoby zajmujące się zawodowym wyprowadzaniem psów. To nie jest żart ;-). Te usługi są pożądane zwłaszcza w grupie aktywnych biznesmenów, osób, których życie zawodowe związane jest z częstymi podróżami służbowymi, a także wśród ludzi, których czas pracy często przekracza 8 godzin dziennie. Ponadto dog-walkerzy sprawdzają się też w sytuacjach, w których opiekun zwierzaka sam wymaga opieki lub choruje. 

Jednak nie jest to taki prosty biznes. Warunkiem koniecznym do realizacji tego typu biznesu jest przede wszystkim miłość do psów. Oczywiście wymagana jest też wiedza dotycząca wymagań poszczególnych ras, przyzwyczajeń oraz upodobań danego psiaka. Warto zatem przed uruchomieniem tego typu biznesu ukończyć odpowiednie kursy kynologiczne i postarać się o wiedzę z zakresu zoo fizjoterapii.

Czarny ogon dla psów

Jeśli już jesteśmy przy psach to jeszcze jeden rodzaj usług mobilnych przedstawię. Wielu miłośników zwierząt po odpowiednim przeszkoleniu decyduje się na uruchomienie mobilnych salonów piękności dla psów i kotów. Doskonałym przykładem realizacji takiego przedsięwzięcia jest CZARNY OGON. Firma oferuje między innymi: kąpiele psa, czyszczenie oczu i uszu, obcinanie pazurów, , rozkołtunianie, rozczesywanie, trymowanie i strzyżenie. Pomyślcie jaki to komfort dla psa, którego odwiedza fryzjer w jego domu ;-).

Biznes w modelu mobilnym gwarancją stabilności?

W dobie ”domowych aresztów” pojawiła się nisza rynkowa warta wykorzystania okazji. Propozycja wydaje się może dziwna lub abstrakcyjna, jednakże okazuje się cieszyć uznaniem. Dotyczy ona sektora turystycznego. W wyniku braku możliwości podróżowania i spędzania urlopu zgodnie z upodobaniami “oszukana turystyka” może zaproponować ciekawą formę spędzania wolnego czasu. Polega to na tym, iż klient otrzymuje okulary VR do rozszerzonej rzeczywistości, które dostarcza kurier. Otrzymujemy dostarczone programy  ze zwiedzaniem lub poruszaniem się po wybranym kraju lub muzeum. Sztuczne, nudne? Może tak ale dla wielu to obecnie jedyna deska ratunku, by wyruszyć w wymarzone miejsca. “Oszukana turystyka” jest formą działalności z przyszłością. Głównie z uwagi na potrzebę organizacji czasu dzieciom w trakcie przebywania choroby. Wydaje się zbyt banalne i oczywiste? Zależy dla kogo ;-).

Inpost zmienia nawyki zakupowe

Jak myślę o usługach mobilnych i zmieniających się nawykach konsumentów to od razu przychodzi mi na myśl firma  In Post, która poprzez paczkomaty umożliwia zarówno odbiór przesyłek jak i możliwość ich nadania. Dzięki takiemu rozwiązaniu, zarówno strona nadająca jak i odbierająca uzyskują pełną swobodę czasową. Wielogodzinny czas pracy i nadmiar obowiązków sprawiają, że na wagę złota stały się usługi, w których to my decydujemy, kiedy mamy czas, aby wykonać daną aktywność.

Kamper to nie tylko wypoczynek

Chyba nie ma już osoby, która w 2020 roku nie słyszała w mediach o rosnącym zainteresowaniu usługami wynajmowania kamperów lub przyczep. Pozamykane hotele i ośrodki wypoczynkowe spowodowały, że Polacy szukali bezpiecznej alternatywy do spędzenia wakacji ale i przemieszczania się. Odpowiedzią okazał się caravaning i coraz bardziej mobilne kampery, których wcale nie musimy kupować i ponosić wysokich kosztów utrzymania. Firm i osób, które wypożyczają swoje kampery jest coraz więcej, pomimo, iż w Polsce stan infrastruktury campingowej przypomina w wielu miejscach lata 80te.

Urzędy też dążą do mobilności.

Jestem ciekaw, czy kojarzone przez nas urzędy państwowe z masą zatrudnionych urzędników zaczną systematycznie odchodzić w zapomnienie. Piszę tak, ponieważ administracja państwowa przed ostatnie 10 lat wykonała cyber skok w tym zakresie. Przez ostatnie miesiące strzałem w dziesiątkę okazało się Internetowe Konto Pacjenta (link), które zrewolucjonizowało służbę zdrowia. IKP pozwala na skorzystanie z e-wizyty lekarskiej lub pielęgniarskiej, dzięki czemu pacjent może online skonsultować objawy chorobowe lub złe samopoczucie i omówić z lekarzem wyniki badań. Ponadto dzięki IKP pacjent może otrzymać e-receptę, e-skierowanie, a także e-zwolnienie bez konieczności wychodzenia z domu. To dość innowacyjne jeszcze rozwiązanie stanowi dla pacjenta wygodę, pozwala zaoszczędzić czas i zmniejsza ryzyko zarażenia COVID-19.

ePUAP – utwierdza niezdecydowanych do mobilności 

Rozwój mobilności jest też widoczny w administracji lokalnej i publicznej. Bowiem już od 2005 roku w Polsce funkcjonuje , ePUAP – ogólnopolska platforma teleinformatyczna usług administracji publicznej . Została ona stworzona do zdalnego komunikowania przedsiębiorców i obywateli z urzędami. W teorii, wiele spraw wymagających osobistych wizyt w urzędach można obecnie załatwić z własnego fotela, z kubkiem kawy w ręku. Dzięki mobilności obywatele mogą dzisiaj online między innymi:

• złożyć wniosek o dowód osobisty,
• uzyskać odpisy aktów,
• czy też zgłosić urodzenie dziecka.

Dlaczego piszę, że w teorii? Bo przyjazność tych platform rządowych nadal przypomina UX z lat 90tych a nie raz trzeba się cztery razy zastanowić aby znaleźć i wysłać wniosek do odpowiedniego urzędu. Tutaj nadal nie ma wielkiego sukcesu.

Pralnia samoobsługowa w kontenerze

Kolejnym przykładem mobilnego biznesu może być pomysł na pralnie samoobsługową w kontenerze, który w zależności od wysokiego lub niskiego sezonu przestawiamy. Można zakupić gotowy biznes i samemu wybrać lokalizację lub zdać się na doświadczenie producenta. Pisałem o tym w artykule o pralniach samoobsługowych dla podróżnych. 

Nomadyzm i jego cyfrowy rozwój.

Praca zdalna przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii i szerokich kanałów dostępu do Internetu, otworzyła jakiś czas temu wrota nowego stylu życia. Nomadzi stanowią wielotorową grupę łączącą programistów, copywriterów, doradców ds. marketingu. Projektantów stron internetowych, grafików, konsultantów SEO. Nauczycieli języków obcych, tłumaczy, prawników, blogerów, wirtualnych asystentów, a także właścicieli przeróżnych usług i sklepów online. Życie zawodowe cyfrowych nomadów ma miejsce w wirtualnym świecie. Otwiera to perspektywy na poznanie nowego pojęcia wolności osobistej. Mogą oni prowadzić koczowniczy tryb życia łącząc pracę z podróżami.

Nomadzi czerpią radość z luksusu, jakim jest robienie tego co kochają i mają pełną swobodę pracy będąc własnymi szefami. Pomysł na biznes dla nomadów może opierać się na pracy online. Obejmuje on najczęściej prowadzenie projektów graficznych, projektowanie i tworzenie stron internetowych, fotografię i wideo-fotografię, freelancing, copywriting oraz blogowanie i marketing afilacyjny. Praca taka z reguły polega na samozatrudnieniu, ponieważ daje pełną swobodę i elastyczność związaną z miejscem i godzinami pracy. Zasadniczo cyfrowi nomadzi mogą prowadzić wszelkie usługi, które można zakotwiczyć w Internecie i świadczyć online.

Możliwe zachowania konsumenckie po pandemii

Po zapoznaniu się z wynikami corocznego badania Deloitte Global Millennial Survey 2020 w którym wzięły udział osoby urodzone między styczniem 1983 a grudniem 2002, jawi się dość skomplikowany ale pozytywny obraz:

• Przed wybuchem pandemii połowa ankietowanych wyrażała przekonanie, że na naprawę szkód spowodowanych zmianami klimatu jest już zbyt późno. W badaniu dodatkowym odsetek ten nie jest już tak wysoki, co sugeruje, że dzięki ograniczonej na skutek pandemii działalności gospodarczej, która przełożyła się na mniejsze zużycie energii, a co za tym idzie, niższy poziom zanieczyszczeń, młodzi wciąż mają nadzieję, że na podjęcie działań zmierzających do ochrony naszej planety nie jest za późno.
• Po ustaniu pandemii przedstawiciele obydwu pokoleń zamierzają w większym stopniu wspierać firmy, w szczególności mniejszych, lokalnych sprzedawców, korzystając z ich produktów i usług.Bez wahania zbojkotują jednak te przedsiębiorstwa, których wartości i praktyki są sprzeczne z ich własnymi ideałami.
• Stojąc w obliczu bezprecedensowych, gwałtownych zmian, dotyczących zarówno sytuacji zdrowotnej jak i ekonomicznej na świecie, jakie wywołała pandemia COVID-19, millenialsi wykazują szczególną determinację i kreślą własną wizję budowania lepszej przyszłości.

Wnioski.

W kolejnych latach będziemy obserwować rosnące znaczenie decyzji konsumenckich osób wychowanych w erze cyfrowej, stojących przed perspektywą rosnących dochodów i powiększającego się majątku osobistego, dzięki dziedziczeniu dobrobytu wypracowanego przez ich przodków. Reasumując,  zmiany w postawach konsumenckich wyraźnie widzimy obecną rewolucję łącząca realny świat z cyfrowym. Postawy klientów zmuszają wręcz przedsiębiorców do tworzenia nowych modeli biznesowych. Postępująca urbanizacja, cyfryzacja, ogólne szybkie tempo rozwoju, a także wzrost populacji wymuszają zmiany i tworzą nowe wyzwania dla kreatywnych przedsiębiorców. Jednym z nich jest mobilny biznes.

Szlaki w sposobie zmiany myślenia przecierają młodsze pokolenia, które mają zupełnie inne podejście do mobilności i posiadania, nabywania przedmiotów. Nowe podejście do mobilności jest przejmowane również przez starsze pokolenia. Obecnie z dobrodziejstw technologii korzysta coraz większa grupa seniorów, matek z małymi dziećmi, czy osoby z niepełnosprawnością ruchową. Możliwość robienia zakupów online nie jest już nowością, ale podstawowym komfortem w nabywaniu lub współdzieleniu przedmiotów. Wniosek nasuwa się zatem jeden. Mobilnym biznesem powinna stać się każda aktywność firmowa, którą możemy przenieść z tradycyjnego modelu do cyfrowego. Jest to tylko kwestia czasu i próba odpowiedzi na pytanie, czy mamy dobry pomysł na biznes aby z sukcesem dokonać takiej transformacji, która jest konieczna z racji rosnącej mobilności społeczeństwa.