Zestawy fotowoltaiczne do kampera są na rynku od kilku lat, ostatnio rynek się zmienił i mamy dzisiaj w czym wybierać. W podróżowaniu kamperem najbardziej cenię: wolność, swobodę i niezależność. Aby osiągnięcie takiego efektu było możliwe, potrzebujemy nie tylko wody na pokładzie ale i zapasu energii. Ucieczka w dziką przyrodę nie musi oznaczać jednocześnie oddalenia się od cywilizacji. Podróżując kamperem, możesz nadal korzystać z telefonu, komputera i innych urządzeń elektronicznych. 

Dziś pokażę Ci, dlaczego warto wyposażyć swój wiekowy kamper w specjalistyczne zestawy fotowoltaiczne dające stały dostęp do elektryczności. Wybór takich urządzeń jest naprawdę spory – pomogę Ci zorientować się w ich parametrach, a także sposobach montażu. Artykuł nie jest sponsorowany.  Wskażę zalety różnych rozwiązań – możliwość wykorzystania prądu według własnego uznania i brak kosztów eksploatacyjnych. To wszystko pomoże Ci docenić uroki podróżowania kamperem na własną rękę i niezależność, jaką daje taki styl wypoczywania!

Dlaczego warto zadbać o fotowoltaikę w kamperze?

Elektronika zdominowała obecnie niemal każdą dziedzinę życia – także podróżowanie na własną rękę. Jako osoba z pewnym doświadczeniem w podróżowaniu kamperem mogę Ci powiedzieć, że miejsc postojowych z dostępem do prądu jest co prawda coraz więcej, ale są one od siebie dość oddalone. Oznacza to, że może zabraknąć Ci prądu w nieoczekiwanym momencie. Jak dodamy do tego pracę z kampera to sprawa robi się coraz bardziej poważna i istotna. 

Solary do kampera pozwalają rozwiązać ten problem. Odciążą Cię od obowiązku poszukiwania źródeł elektryczności, dzięki czemu Twoja podróż zyska bardziej spontaniczny charakter. Warto też wspomnieć o ekologicznym aspekcie korzystania z solarów – pobierają one jedynie energię słoneczną, która jest źródłem odnawialnym i przyjaznym dla środowiska. Produkowanie prądu przez takie panele nie wiąże się z emisją dwutlenku węgla ani żadnych innych szkodliwych substancji.

Jaka fotowoltaika do Twojego kampera?

Na rynku znajdziesz wiele produktów o różnorodnej mocy i sile. Oprócz tego producenci fotowoltaiki w swoim bogatym asortymencie posiadają również panele montowane na stałe (tzw. sztywne) lub elastyczne. Dodatkowo warto zastanowić się nad ewentualnym zakupem agregatu lub przenośnej stacji ładowania. Czasem przecież możesz potrzebować prądu akurat wtedy, gdy na zewnątrz brakuje światła słonecznego. Wówczas sytuację uratują dodatkowe akumulatory i regulator napięcia.

Jak widzisz, kwestia wyboru odpowiednich elementów systemu nie jest tak prosta, jakby się wydawało. Przeprowadzę Cię krok po kroku po najpopularniejszych rozwiązaniach, jakie możesz zastosować w swoim kamperze. Dzięki temu poznasz wady oraz zalety każdego z nich i zdecydujesz, które najlepiej sprawdzi się w Twoim przypadku. Ja miałem o tyle dobrze, że kupiłem kampera, który miał fabrycznie zamontowane panele fotowoltaiczne i to elastyczne. 

Zestawy fotowoltaiczne do kampera – typy 

W turystyce caravaningowej wyróżnia się kilka typów fotowoltaiki. Zanim udasz się do sklepu, warto przemyśleć kwestię zakupu pod wieloma kątami.

Wybierając zestawy fotowoltaiczne do kampera, zwróć uwagę na następujące kwestie:

• rodzaj regulatora ładowania (MPPT czy PWM);
• moc zestawu – ile urządzeń i o jakiej mocy będzie musiał obsługiwać;
• pojemność akumulatorów – jakie jest zapotrzebowanie na energię; pamiętaj, że im pojemniejsze akumulatory, tym więcej prądu są w stanie magazynować;
• sposób montażu – moduł sztywny wraz z systemem montażowym lub panel elastyczny, przyklejany na dach;
• koszty instalacji – jaką kwotę możesz poświęcić na ten cel.

Omówię teraz poszczególne parametry paneli, aby ułatwić Ci wybór odpowiedniego produktu.

Rodzaj regulatora ładowania paneli fotowoltaicznych w kamperze

Pod tym względem można podzielić panele fotowoltaiczne na dwa typy:

• PWM – klasyczny, podstawowy system;
• MPPT – bardziej zaawansowane technologiczne, z wbudowanym układem śledzenia mocy.

To, jaki rodzaj paneli lepiej sprawdzi się w Twoim przypadku, zależy przede wszystkim od warunków pogodowych, w jakich używasz kampera. Klasyczne panele typu PWM doskonale nadają się do ładowania w pełnym słońcu. Jeśli jednak zamierzasz podróżować w miejsca, gdzie przeważają dni pochmurne i deszczowe, lepiej wybrać panele MPPT (Maximum Power Point).

Zastanawiasz się, do czego w ogóle będą Ci potrzebne regulatory ładowania? Urządzenia te są niezbędne do prawidłowego działania całej instalacji. Ich zadaniem jest obniżenie poziomu ładowania akumulatora.

Eksperci najczęściej zalecają zakup regulatorów MPPT. Dzięki nim można zyskać nawet od 30 do 40% prądu więcej w stosunku do regulatorów PWM. W przypadku regulatorów MPPT ważną zaletą jest także możliwość montażu dodatkowego komputera. Na jego wyświetlaczu możesz zobaczyć informacje o bieżącej pracy paneli, np. o tym, jak dużo prądu jest produkowane i zużywane, a także o poziomie naładowania akumulatora. W sklepach znajdziesz wiele rodzajów wyświetlaczy, również takie w wersji podstawowej, z czujnikiem naładowania akumulatorów.

Wybierając rodzaj regulatora, pamiętaj, że powinien być on dobrany pod kątem mocy i liczby paneli, jakie zamierzasz zamontować na dachu.

Moc instalacji fotowoltaicznej w kamperze

A skoro o mocy mowa… Właśnie od tego czynnika zależy docelowa liczba i wielkość paneli na dachu Twojego kampera.

Moc dopasowuje się wprost proporcjonalnie do zapotrzebowania. Jeśli na pokładzie Twojego kampera znajduje się lodówka czy telewizor, potrzebna będzie większa moc niż wówczas, gdy korzystasz tylko z miniradia lub chcesz ładować telefon. W celu określenia optymalnej mocy paneli najlepiej przeprowadzić na własną rękę prosty audyt dotyczący indywidualnych potrzeb energetycznych. Warto zwrócić uwagę, ile mocy pobierają poszczególne urządzenia. Na podstawie tych informacji będziesz mógł dobrać panele o niewielkim rozmiarze i optymalnej wydajności, dzięki czemu unikniesz konieczności pobierania prądu na dużej powierzchni.

Pojemność akumulatorów w kamperze

Nie bez znaczenia przy wyborze elementów instalacji fotowoltaicznej jest także pojemność akumulatora. Takie urządzenia w przypadku kamperów (a także innych środków transportu, np. łodzi czy przyczep kempingowych) to podstawa. Dzięki nim można magazynować energię i wykorzystywać ją np. w nocy lub w pochmurne dni.

Jaka powinna być pojemność akumulatorów w Twoim kamperze? Jeśli nie przewozisz w nim lodówki, powinien Ci wystarczyć akumulator o pojemności 55–80 Ah. Oprócz tego możesz pomyśleć także o podłączeniu niewielkiej przetwornicy napięcia 230–300 W. W przypadku, gdy w kamperze korzystasz z lodówki lub innych energochłonnych urządzeń, wybierz większy akumulator, nawet 110–120 Ah. Pamiętaj, że aby urządzenie było w pełni efektywne i działało przez długi czas, nie wolno dopuszczać do jego całkowitego rozładowania.

Do wyboru masz akumulatory w technologii AGM lub żelowej. Te drugie są droższe, ich atutem jest jednak większa wytrzymałość i odporność na wstrząsy.

Niezależnie od tego, jaki produkt wybierzesz, pamiętaj: zestaw solarny do kampera z akumulatorem to must have!

Montaż paneli solarnych w kamperze

Ważne jest również, w jaki sposób panele solarne będą zamontowane na dachu Twojego kampera. Do wyboru masz 2 rodzaje paneli słonecznych do kampera, różniące się konstrukcją: elastyczne i sztywne (ramowe). Co ważne, w obu przypadkach montaż nie należy do skomplikowanych.

Instalacja zestawu z panelem elastycznym odbywa się przy pomocy kleju odpowiedniego do solarów (odpornego na UV i zmienne warunki pogodowe). Panel klei się przeważnie na tzw. narożnikach montażowych, które następnie przykleja się do dachu. Panel elastyczny ma tę przewagę, że można montować go na nierównych powierzchniach. Z tego powodu znajduje on zastosowanie w samochodach, w których na (prostym) dachu nie ma już wystarczającej ilości miejsca.

Panel ramowy jest zdecydowanie cięższy. Wpływa to na sposób jego montażu. Konieczne jest wykonanie specjalnego stelażu, np. z narożników, do którego mocuje się ramę panelu. Trzeba też pamiętać, aby uszczelnić konstrukcję i zabezpieczyć w ten sposób dach przed przeciekaniem.

Panele elastyczne a ramowe 

Ogólnie można powiedzieć, że zarówno panele elastyczne, jak i sztywne (ramowe), mają swoje wady i zalety. Zwolennicy paneli elastycznych cenią je za łatwość montażu, ale także za to, że podczas ich mocowania nie trzeba wykonywać nawiertów, a dach pozostaje nieuszkodzony. Takie panele zajmują także mniej miejsca.

Wielu użytkowników kamperów chwali z kolei panele sztywne za solidny stelaż, który chroni dach przed niepożądanym nagrzewaniem. Taki zestaw fotowoltaiczny jest chłodzony powietrzem także od spodu, dzięki czemu jest bardziej wydajny.

Montaż paneli fotowoltaicznych w kamperze

Uwaga! Przy montażu obu rodzajów paneli fotowoltaicznych nie zapomnij o tym, że:

• odległość od akumulatora do regulatora nie powinna przekraczać 2 m;
• przewody muszą mieć odpowiedni przekrój (nie można używać zbyt cienkich – minimalna średnica to 6 mm2);
• odległość od panelu do regulatora może być zdecydowanie dłuższa niż od regulatora do akumulatora;
• regulator montuje się jak najbliżej akumulatora (im bliżej, tym lepiej).

Jeśli będziesz przestrzegać zasad bezpieczeństwa, montaż paneli na dachu kampera przebiegnie szybko i łatwo. Całość zajmuje najczęściej 3–4 godziny. Do pracy potrzebujesz jedynie wkrętarki, otwornicy do metalu i pistoletu do silikonu.

Panele można ze sobą łączyć w wybrany sposób:

• szeregowo – takie połączenie jest najwygodniejsze;
• równolegle – taki montaż zapewnia większą wydajność w dni pochmurne.

Koszt paneli fotowoltaicznych do kampera

Weźmy na tapet ważną kwestię – ile trzeba zainwestować w panele do kampera? Cena jest uzależniona od kilku czynników:

• marki – panele niektórych producentów są droższe od innych,
• mocy panelu,
• długości gwarancji fabrycznej,
• rodzaju – droższe są panele elastyczne; w przypadku sztywnych panele polikrystaliczne kosztują więcej niż monokrystaliczne.

Panele monokrystaliczne a polikrystaliczne

Ostatniej kwestii warto poświęcić nieco więcej uwagi. Czym różnią się panele monokrystaliczne od polikrystalicznych i czy rzeczywiście warto zapłacić więcej? Różnice pomiędzy oboma rodzajami paneli są widoczne na pierwszy rzut oka. Monokrystaliczne mają pościnane narożniki w postaci białych kwadratów, polikrystaliczne mają natomiast pełne kwadraty na ogniwach.

Nie to jednak decyduje o ich zastosowaniu. Przede wszystkim panele monokrystaliczne lepiej sprawdzają się w warunkach pełnego nasłonecznienia (są wówczas o 10–30% bardziej wydajne od polikrystalicznych). Jeśli jednak słońca jest mniej, lepszym wyborem będą panele polikrystaliczne.

Alternatywy dla paneli solarnych

Energia wytworzona w panelach solarnych powinna pokrywać większość Twojego zapotrzebowania na prąd. Może się jednak zdarzyć, że solary nie będą pracowały z pełną mocą lub jeden z elementów instalacji ulegnie uszkodzeniu. W takich sytuacjach warto zadbać o alternatywne źródło prądu. Dobrze jest zaplanować na pokładzie kampera miejsce na tzw. generator spalinowy lub stację ładowania.

Agregat prądotwórczy w kamperze

Wbrew niektórym opiniom agregaty benzynowe są bardzo poręczne i nie emitują dużego hałasu. Moc, jaką oddają takie urządzenia, to maksymalnie 1 000 W. W trybie ECO wytrzymały agregat spalinowy jest w stanie pracować nawet 8 godzin. Dzięki temu możesz mieć pewność, że w Twoim kamperze nie zabraknie prądu do ładowania telefonu czy obsługi urządzeń.

Nie musisz także obawiać się, że agregat zakłóci pracę regulatora ładowania lub całkowicie go uszkodzi. Regulator jest w pełni autonomiczny i pracuje wraz z akumulatorem na podstawie napięcia, od którego zależy jego zachowanie.

O czym trzeba pamiętać, gdy decydujesz się na wykorzystywanie agregatu? Przede wszystkim o tym, że są to dość duże urządzenia, na które trzeba przewidzieć odpowiednią ilość miejsca w kamperze. Na rynek wchodzi jednak coraz więcej kompaktowych rozwiązań, które bez problemu zmieszczą się w mniejszych pojazdach. Generatory o większej mocy, sięgającej 1 000 W, wciąż jednak mają spore rozmiary i ważą około 20 kg.

Mankamenty używania agregatów 

Jeśli przeszkadza Ci hałas w czasie odpoczynku, pamiętaj o tym, że większe modele są dość głośne. Rozwiązaniem tego problemu będzie zakup mniejszego agregatu – takie egzemplarze emitują dźwięk o natężeniu porównywalnym do pracy odkurzacza lub odgłosów ruchliwej ulicy w godzinach szczytu.

Agregaty zasilane są benzyną lub olejem napędowym. W produktach zaawansowanych technologicznie znajduje się dodatkowo mikroprocesor kontrolowany za pomocą tzw. Technologii Inteligentnej Przepustnicy. Pomaga to generatorowi automatycznie dostosować ilość paliwa i prędkość obrotów silnika do obciążenia. W ten sposób zużywa się mniej paliwa i zwiększa żywotność silnika. Często wyposażone są one także w stabilizator napięcia (to gwarancja bezpieczeństwa dla urządzeń elektronicznych o podwyższonej czułości).

Oprócz tego generatory mają zabezpieczenia m.in. przed niedoborem oleju i przeciążeniem, a często również wbudowany woltomierz i wskaźnik poziomu paliwa – elementy ułatwiające obsługę.

Stacje ładowania do kamperów

Na rynku możesz także znaleźć nowoczesne przenośne stacje ładowania przeznaczone do kamperów. Za ich działaniem stoi technologia X-Boost. Dzięki niej mogą one zasilać urządzenia o mocy aż do 1 800 W. Najlepszy wynik uzyskuje się w przypadku rozwiązań o maksymalnej mocy 1 200 W (oprócz drobnej elektroniki, np. smartfona, laptopa, minilodówki możesz nimi zasilać także ekspres do kawy, a nawet pompę wodną). Przenośna stacja ładowania będzie Twoim idealnym kompanem zarówno w domu, jak i w podróży.

Powerbanki solarne

Powerbanki z przetwornicą to kolejne źródło energii, którym warto się zainteresować, jeśli chcesz kompleksowo wyposażyć swojego kampera. To lekkie, przenośne urządzenia oparte na technologii litowo-jonowej. Zastanawiasz się, jak możesz naładować taki powerbank, gdy w okolicy nie ma źródła prądu? Urządzenia przeznaczone do kamperów ładuje się np. za pomocą kompatybilnego panelu solarnego.

Tzw. powerbanki solarne nie są niestety nadal jeszcze zbyt popularne, ale popyt na nie wciąż wzrasta. Są one niezwykle użyteczne (można je ładować w gniazdku elektrycznym, ale też przy pomocy paneli solarnych) i wydajne – ich optymalna pojemność to przeważnie 8000–12000 mAh. To również hit, jeżeli chodzi o wypady ekstremalne – powerbanki są odporne na wstrząsy i uszkodzenia.

Powerbank czy stacja ładowania? Oto skrócone porównanie obu rozwiązań:

• powerbank jest bardziej poręczny, w niektórych wypadkach można go nosić nawet w plecaku;
• stacja ładująca lepiej nadaje się do długotrwałego zasilania różnych urządzeń (w tym sieciowych) i magazynuje więcej prądu.

Panele fotowoltaiczne do kampera

Być może zmartwi Cię fakt, że nie ma uniwersalnego rozwiązania, które można zastosować w każdym kamperze. Tak naprawdę to zaleta – dzięki temu możesz wybrać źródło energii, które będzie dla Ciebie najkorzystniejsze. Kluczowa jest tu skrupulatna analiza wieku, typu kampera i potrzeb, przeprowadzona od A do Z.

Niezależnie od wybranego rodzaju, dany zestaw powinien mieć moc odpowiednio dobraną do Twoich potrzeb, dzięki czemu będzie dobrze służył przez długi czas – a przecież właśnie o to chodzi. To, czy wybierzesz panele mono- czy polikrystaliczne, ma drugorzędne znaczenie. O wydajności instalacji nie decyduje wyłącznie rodzaj paneli. Ich działanie zależy nierzadko np. od tego, jakie warunki pogodowe panują w miejscu użytkowania kampera.

Zestawy solarne do kampera 300, 500, 1000 W

Jeśli przymierzasz się do zakupu, dobrze jest najpierw przejrzeć forum paneli fotowoltaicznych do kampera. W takich miejscach spotkasz pasjonatów caravaningu, ale także ekspertów, dzięki czemu uzyskasz kompleksowe i rzetelne informacje. Dowiesz się, jak działają poszczególne rodzaje modułów i jak dobrać ich moc. W zależności od potrzeb możesz się zdecydować np. na:

• zestaw solarny do kampera 300 W;
• zestaw solarny do kampera 500 W;
• zestaw solarny do kampera 1 000 W.

Użytkownicy forum camperteam.pl często dzielą się uwagami na temat pracy i wydajności każdego z nich. Znajdziesz tam też firmy godne polecenia – producentów urządzeń zasilających takich jak np. ECO FLOW (kompaktowa i mobilna stacja zasilania), Eltrox czy Honda.

Kupując zestaw fotowoltaiczny do kampera, warto także również ocenić warunki, w jakich najczęściej odbywa się postój. Oprócz pogody liczą się też ewentualne przeszkody. Aby ich uniknąć:

• wybieraj optymalne położenia kampera, umożliwiające naładowanie akumulatora;
• parkuj w miejscach o dużym nasłonecznieniu, z dala np. od wyższych drzew.

 Jakość i ekologia fotowoltaiki w kamperze 

Zestawy fotowoltaiczne do kampera są niestety bardzo różnej jakości i warto zwrócić uwagę na producenta i jakość wykonania. Fotowoltaika do kampera powinna być jak najwyższej jakości. Dzięki temu unikniesz nieprzyjemnych niespodzianek na trasie. Zapewnisz sobie także ekologiczne, niskoemisyjne źródło energii, co ma istotne znaczenie w walce ze zmianami klimatu. Jednym z największych jej plusów jest także to, że światło słoneczne dostępne jest w każdym miejscu. Fotowoltaika, dzięki licznym badaniom, jest także coraz tańsza, co pozwala ją traktować jako remedium na wysokie ceny prądu i paliwa.

Warto przy okazji wspomnieć, że ze wszystkich przedstawionych wyżej alternatyw paneli solarnych, generatory prądu są najmniej ekologiczne (dlatego ich używanie jest zabronione w rezerwatach przyrody i na terenach chronionych). Na rynek zaczynają jednak wchodzić przenośne generatory na bazie ogniw paliwowych, zasilane wodorem, których jedynym produktem ubocznym jest para wodna.

Podsumowanie

Rola fotowoltaiki w caravaningu jest nieoceniona. Podróże kamperem mogą być o wiele przyjemniejszym doświadczeniem, jeśli jedziesz z odpowiednim sprzętem na pokładzie. W ten sposób unikniesz mnóstwa nagłych trudności, które wiążą się z podróżą. 

Elektronika w kamperze jest kluczowa, tak samo jak dostęp do wody. Nie warto oszczędzać i podejmować decyzji na podstawie artykułów w internecie. Moim zdaniem najlepiej jest zlecić to specjaliście i mieć gwarancję na wykonaną usługę. Od tego przecież zależy nasze bezpieczeństwo podróżowania kamperem i udany urlop. 

Hybrydowy kamper

Ponadto, projektanci na całym świecie prześcigają się w konstruowaniu modeli ultranowoczesnych kamperów, niczym z przestrzeni kosmicznej. Niemal wszyscy spośród nich wróżą świetlaną przyszłość fotowoltaice. Co ciekawe, powstały już nawet pierwsze egzemplarze hybrydowych kamperów zasilanych energią słoneczną.

Na koniec warto też zdać sobie sprawę, że fotowoltaika uchodzi za nowe odkrycie, jednak już w I połowie XIX w. podejrzewano możliwość pozyskania prądu za światła. Warto wykorzystać te właściwości i dobrać odpowiednią dla siebie opcję – najlepiej korzystając z porady eksperta w tej dziedzinie!