Digital nomads pokolenie lub społeczność osób, których w ostatnim roku przybyło bardzo dużo. Fascynuje mnie proces zachodzących zmian na rynku pracy i wykorzystaniu technologii. Dzisiaj kilka wniosków z ciekawego raportu. Zapraszam do analizy danych. To, że skutkiem pandemii będzie wzrost liczby osób pracujących zdalnie, było oczywiste. Wielu pracowników przeszło na home office, jednak całkiem liczna grupa spakowała laptopy do plecaków i dołączyła do grona cyfrowych nomadów – łączących pracę spoza biura z podróżowaniem. Jak jednak podróżować w czasach kwarantanny, restrykcji i reżimu sanitarnego? Odpowiedź dają badania za 2021 rok, które na amerykańskim rynku przeprowadziła firma MBO Partners.
Digital nomads – to nie home office
Zacznijmy od ważnego rozróżnienia: cyfrowy nomada to nie to samo, co pracownik biurowy wysłany “na zdalne”. Obaj pracują przez Internet, ale różni ich tryb życia. Zwykły pracownik w dobie COVID-19 zamienił wizytowe buty na kapcie, a firmowe biurko na swój kuchenny stół, natomiast dla nomady naturalny jest ruch, zmienianie miejsc pobytu i zdalna praca z najmniej oczywistych lokalizacji i stref czasowych. Więcej pisałem o tym w artykule: “Współcześni nomadzi – jak wpływają na branżę turystyczną”
Kim jest cyfrowy nomada?
Digital nomads nie są grupą jednorodną pod żadnym względem – część z nich z podróżowania uczyniła sposób na życie i zjechała wszystkie kontynenty, inni z kolei zadowalają się krótszymi objazdami po własnym kraju. Podróżniczy tryb życia wybierają zarówno rozchwytywani eksperci IT, jak i pracownicy wykonujący zwykłe codzienne obowiązki, np. w sprzedaży czy marketingu.
I choć nie każdy nadaje się do prowadzenia takiego trybu życia, to jest on coraz popularniejszy, także w Polsce. Internet jest już praktycznie wszędzie, to dlaczego nie spróbować, skoro przygoda jest na wyciągnięcie ręki? Tym bardziej, że sami podróżnicy coraz liczniej relacjonują na blogach czy kanałach na YouTube swoje wojaże, pokazując, że nie wymagają one wielkich wyrzeczeń czy szczególnych kompetencji. Społeczność digital nomads to duża grupa osób, która unika mediów społecznościowych i wręcz stara się w swoim wolnym czasie być off-line. Nasyceni technologią w pracy codziennej, doceniają poza pracą obcowanie z przyrodą, społecznością i kulturą danego kraju.
Wyświetl ten post na Instagramie
Skala zjawiska cyfrowych nomadów w USA
Badanie “The Digital Nomad Search Continues” MBO Partners wskazuje, że w 2021 roku już 15,5 miliona Amerykanów określało siebie samych mianem cyfrowych nomadów. To wzrost o 112% w porównaniu z przedpandemicznym rokiem 2019. Biorąc pod uwagę, że populacja USA wynosi ok. 330 milionów ludzi, mówimy aż o 4,7% ludności tego kraju! Czekam na takie dane z Unii Europejskiej ;-).
Nawet jeśli przyjmiemy, że mobilność za pracą w USA zawsze była wysoka, to zjawisko cyfrowego nomadyzmu to coś zupełnie innego niż ucieczka z rolniczych pustkowi do wielkich miast w poszukiwaniu zawodowych perspektyw. Tu chodzi o styl życia.
Przestali donimować freelancerzy
Ciekawą obserwację w badaniu notujemy, gdy wspomniane 15,5 miliona cyfrowych nomadów podzielimy na pracowników niezależnych (wolni strzelcy, niezależni podwykonawcy i eksperci) oraz tradycyjnych, wykonujących typowe zadania na rzecz swoich stałych pracodawców.
O ile w 2019 roku dominowała ta pierwsza grupa (4,1 mln wolnych strzelców w porównaniu do 3,2 mln “zwykłych” etatowców), o tyle w 2021 roku liczebność tradycyjnych etatowców, którzy zdecydowali, by “home office” realizować w trakcie podróży, prawie dwukrotnie przewyższyła liczbę pracowników niezależnych (odpowiednio: 10,2 mln i 5,5 mln).
Zatem liczba wolnych strzelców, łączących pracę z podróżowaniem, w ciągu 2 pandemicznych lat wzrosła o jedyne 34%, podczas gdy liczba etatowców na podróżniczym szlaku odnotowała blisko 320% wzrost!
Czas pandemii pokazał, że wolność, która do tej pory była stylem życia głównie niezależnych ekspertów czy włóczęgów żyjących ze zleceń, stała się dostępna także dla znacznej liczby szeregowych pracowników biurowców – i to jest jeden z kluczowych wniosków płynących z badania.
Digital nomads – wiek i czym się zajmują?
Nie jest zaskoczeniem, że wśród cyfrowych nomadów najliczniejsi są przedstawiciele młodszych pokoleń. Badania MBO Partners dla 2021 roku wskazują na następujący rozkład wiekowy:
- generacja Z (tj. urodzeni po 1995 roku) – 21% populacji nomadów,
- millenialsi (urodzeni w latach 1980-1995) – 44%,
- pokolenie X (urodzeni w latach 60.-80.) – 23%,
- baby boomersi (urodzeni po wojnie, ale przed 1964 rokiem) – 12%.
Biorąc pod uwagę niedogodności wiążące się z podróżniczym trybem życia oraz specyfikę koronawirusa, który jest znacznie groźniejszy dla osób starszych, fakt, że aż 11% cyfrowych nomadów przekroczyła 60. rok życia, należy uznać za dość zaskakujący, a ta grupa wiekowa zdecydowanie warta jest pogłębionych badań.
Wśród branż dających pracę cyfrowym nomadom dominują usługi związane z IT, jednak nie jest to przewaga w znaczący sposób dystansująca pozostałe sektory. Pracę w IT deklaruje bowiem tylko 19% badanych, podczas gdy kolejne branże mają już praktycznie równe udziały:
- usługi kreatywne – 10%,
- edukacja i szkolenia – 9%,
- consulting, coaching i badania – 8%,
- sprzedaż, marketing i PR – 8%,
- finanse i księgowość – 8%.
Cechą wspólną, niezależną od branży, jest możliwość wykonywania zadań zdalnie, z użyciem komputera i przesyłu danych – pod tym względem wymagania cyfrowych nomadów są precyzyjne. Dostęp do internetu to podstawa wyboru destynacji, a miejsca udostępniające swoim gościom szerokopasmowy internet mogą liczyć na zainteresowanie cyfrowych nomadów. Ciekawe jak wykorzystają to miasta?
Jestem cyfrowym nomadą, jestem zadowolony
Styl życia charakterystyczny dla digital nomads nie każdemu musi odpowiadać. Do jakiego stopnia był to właściwy wybór, a na ile konieczność? Aż 85% z tych, którzy wzięli udział w badaniu, zadeklarowało, że są bardzo zadowoleni z prowadzonego trybu życia i pracy, a tylko 6% stwierdziło, że takie życie im absolutnie nie odpowiada.
Deklaracje to jedno, natomiast weryfikacja przychodzi w momencie, gdy trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: jak długo chcę tak funkcjonować? Badanych zapytano zatem o przyszłość, prosząc o zadeklarowanie planów. 32% stwierdziło, że taki tryb życia planują prowadzić krócej niż przez rok, natomiast 54% chce go kontynuować przez co najmniej dwa najbliższe lata.
Największe różnice w deklaracjach widoczne są w grupach wolnych strzelców i etatowców wykonujących tradycyjną pracę – 69% pracowników niezależnych deklaruje długoterminowe, tj. ponad dwuletnie plany nomadycznego trybu życia, podczas gdy 47% “zwykłych” etatowców przewiduje, że w ciągu najbliższego roku przyjdzie im wrócić do biur, choćby na kilka dni w tygodniu, co skutecznie uniemożliwi kontynuowanie podróżniczych ambicji.
Czas pracy cyfrowych nomadów i ich zarobki
Wśród digital nomads w USA znajdziemy zarówno osoby pracujące w pełnym wymiarze godzin (71%), jak i tych, którzy świadczą pracę na ułamek tradycyjnie rozumianego etatu (29%). Są wśród nich zarówno wysokiej klasy specjaliści, których pozycja na rynku umożliwia im dyktowanie warunków, jak i pracownicy wykonujący zupełnie zwyczajne zadania. Stąd też bierze się znaczna rozbieżność ich dochodów, aczkolwiek należy zaznaczyć, że aż 4 na 5 pytanych jest zadowolonych (37%) lub bardzo zadowolonych (42%) ze swych zarobków, a proporcje pozytywnych odpowiedzi na to pytanie kształtują się podobnie zarówno wśród najlepiej, jak i najgorzej zarabiających.
Warto podkreślić, że cyfrowi nomadzi często pracują w dobrze płatnych zawodach, w których wynagrodzenia ustalane są w odniesieniu do kosztów życia w wielkich miastach. Zatem mieszkanie przez jakiś czas w tańszych lokalizacjach umożliwia im osiągnięcie realnych oszczędności, którymi są w stanie pokryć wydatki związane z podróżowaniem. Rzecz jasna, nie zawsze kwoty te bilansują się każdemu, a zwiększone wydatki związane z podróżowaniem, obok samotności, są jednym z argumentów przemawiających za tym, by wrócić do miejsca stałego zamieszkania.
Co zmieniła pandemia?
W czasach COVID-19, pomimo restrykcji związanych z przekraczaniem granic, ryzykiem zdrowotnym i uciążliwymi testami, aż 48% badanych planowała wyjazdy poza USA, choć, jak zadeklarowali, odwiedzą mniej lokalizacji, spędzając w każdej z nich więcej czasu, niż w czasach przed pandemią. Przyczyni się to zarówno do ograniczenia sanitarnych uciążliwości, jak i do lepszego poznania miejsca obranego za cel podróży.
Wreszcie, podróże wcale nie muszą być dalekie! Hybrydowy model pracy wielu firm zachęca do tego, by dni pracy “na zdalnym” spędzić w relatywnie niewielkiej odległości od domu, a mimo to w miejscu nowym, wartym zobaczenia i odkrycia.
Receptą na covidowe uciążliwości są też własne cztery kółka – część cyfrowych nomadów wybiera życie w kamperze (#VanLife) lub specjalnie przystosowanych do tego celu busach, niejednokrotnie tak je urządzając, by z zewnątrz wyglądały jak zwykłe auta dostawcze, podczas gdy wnętrze oferuje niezbędne wygody – rzecz jasna w minimalistycznym wydaniu. Między 2020 a 2021 rokiem liczba cyfrowych nomadów zamieszkujących we własnym mobilnym domu wzrosła w USA o 36%, osiągając liczebność 2,6 miliona osób. Posiadanie kampera okazało się sporym ułatwieniem w czasach COVID-19, umożliwiając przenoszenie się z miejsca na miejsce niezależnie od epidemicznych obostrzeń, jednocześnie dając możliwość wyboru lokalizacji oddalonych od skupisk ludzkich, a więc i bezpieczniejszych pod względem ryzyka infekcji.
Popularność kamperów zauważyliśmy także nad Wisłą, gdzie ceny takich pojazdów zaliczyły znaczny wzrost w czasach największych obostrzeń sanitarnych. Efekt jest coraz więcej powstających wypożyczalni kamperów.
Kto się przygotuje, ten zyska
Nie trzeba już być kimś wyjątkowym bądź szalenie odważnym, by z sukcesem łączyć pracę zawodową z poznawaniem nowych miejsc i kultur. Kto się przygotuje, ten zyska. Dzięki dostępności technologii, życie dotąd kojarzone z celebrytami bądź bogaczami może prowadzić większość pracowników wykonujących swoje obowiązki zza komputera – i oni doskonale już o tym wiedzą, śledząc losy znajomych bądź przekazy znanych podróżników zamieszczane na YouTube czy Instagramie.
Na naszych oczach urzeczywistnia się wizja cyfrowego nomady, wykonującego “zwykłą” pracę, za miejsca podróży wybierającego nie egzotyczne kraje, ale nieodległe lokalizacje, i zostającego tam na dłuższe okresy, dające możliwość poznania otoczenia, przy jednoczesnym utrzymaniu efektywności pracy zdalnej.
Podsumowanie
COVID przyspieszył rozwój tego trendu, a decydentów postawił przed faktem dokonanym: zauważalna część pracowników chciałaby łączyć pracę z podróżowaniem, widać w tym szansę na prowadzenie bogatszego, ciekawszego życia. Dopasowana do tej grupy oferta, zarówno w zakresie stanowisk pracy, jak i bazy noclegowej czy usług, będzie elementem sukcesu niejednego przedsiębiorcy. Warto się do tego przygotować już teraz.
Jestem szalenie ciekaw jakie byłby dane i wnioski z badań przeprowadzonych w krajach Unii Europejskiej. Obecnie szukam takich raportów. Jeśli znasz je to proszę daj znać.
Dzięki za dzisiaj!
Wiza dla cyfrowego nomady? Przeczytaj mój artykuł na ten temat.
